گردآوری و ارزیابی اطلاعات مربوط به شرکت های رقیب در امر تدوین استراتژی ها نقش حیاتی دارد. شناسایی شرکتهای رقیب اصلی کار چندان ساده ای نیست. زیرا بسیاری از شرکتها دارای واحد های مستقلی هستند که در صنایع مختلف به رقابت می پردازند. معمولاً بیشتر شرکت های چند ملیتی اطلاعاتی در زمینه فروش و سود واحدهای مختلف ارائه نمی کنند تا از ضربه های شرکت های رقیب مصون بمانند. به هرحال بسیاری از شرکت ها برای بدست آوردن آخرین اطلاعات درباره شرکت های رقیب از شبکه اینترنت استفاده میکنند. برای بررسی عوامل محیطی بهتر است درباره شرکت های رقیب پرسش هایی را مطرح نماییم:
۱- نقاط قوت اصلی شرکت های رقیب کدام اند؟
۲- نقاط ضعف اصلی شرکت های رقیب کدام اند؟
۳- شرکت های رقیب دارای چه اهداف بلند مدت و استراتژی هایی می باشند؟
۴- بیشتر شرکت های رقیب در برابر رویداد های جاری که در ذیل می آیند، چگونه واکنش نشان می دهند: متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بوم شناسی، محیطی، سیاسی، دولتی، قانونی، فن آوری و رقابتی که بر صنعت ما اثر میگذارد؟
۵- شرکت های رقیب اصلی، در برابر استراتژی های گوناگونی که شرکت ما به اجرا در می آورد، تا چه اندازه آسیب پذیرند؟
۶- استراتژی های شرکت ما در برابر ضد حمله های شرکت های رقیب تا چه اندازه آسیب پذیر می باشند؟
۷- پایگاه محصولات و خدماتی که ما ارائه می کنیم (دربازار) نسبت به شرکت های رقیب چگونه است؟
۸- چه تعداد شرکت جدید به این صنعت وارد می شوند و چه تعداد شرکت های قدیمی از این صنعت خارج خواهند شد؟
۹- چه عوامل اصلی موجب شده است که ما در صنعت مزبور دارای یک چنین موضع یا پایگاه رقابتی باشیم؟
۱۰- ظرف چند سال گذشته، رتبه شرکت های رقیب ( از نظر میزان فروش و سود) چه تغییراتی کرده است؟ چرا این تغییرات در آن جهت ها رخ داده است؟
۱۱- در این صنعت ماهیت رابطه عرضه کنندگان مواد اولیه و توزیع کنندگان کالاهای ساخته شده چگونه است؟
۱۲- محصولات و خدمات جایگزین تا چه اندازه می تواند موجب تهدید شرکت های رقیب در این صنعت شود؟
برای تصمیم گیری های مربوط به تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی ها، اطلاعات متعلق به شر کت های رقیب از اهمیت زیادی برخوردار است. شرکتی که برای شناسایی وضع شرکت رقیب برنامه ای را به اجرا درآورد می تواند همه زمینه هایی که می توان بدان وسیله اطلاعات معتبر و قابل تائید را بدست آورد، شناسایی نماید.
منبع: کتاب مدیریت استراتژیک
نویسنده: فرد آر. دیوید
ترجمه: دکتر علی پارسیان و دکتر سید محمد اعرابی